Mozaika kalafiorowa
Mozaika kalafiorowa (Cauliflower mosaic virus)
Patogen. Wirus ma kształt kulisty o średnicy cząstek około 50 nm. W soku traci intensywność przez podgrzanie w temperaturze 70-75°C w ciągu 10 minut oraz przy rozcieńczeniu soku jak 1:1200, a przechowywany w temperaturze pokojowej- po 14-15 dniach.
Rośliny żywicielskie. Rośliny kapustne, gorczyca, rzodkiewka, chrzan, tasznik, lnianka, lewkonia i wiele innych gatunków.
Objawy i szkodliwość. Pierwsze objawy obserwuje się na najmłodszych liściach w postaci przejaśnienia nerwów, rozpoczynającego się od podstawy i postępującego ku wierzchołkowi. Liść zakrzywia się nieco w dół. W późniejszym okresie główne nerwy liścia są otoczone ciemnozieloną tkanką. Blaszka liściowa miedzy nerwami ma mozaikowaty wygląd i czasami obserwuje się również nekrotyczne plamy. Liście są zwykle zdeformowane, gdyż nerwy przestają rosnąć, podczas gdy pozostałe tkanki rosną normalnie. Na dolnej stronie liścia mogą występować enacje. Rośliny są zahamowane we wzroście, zwłaszcza jeśli infekcji uległa roślina młoda. Liście starsze zamierają i opadają znacznie szybciej niż u roślin zdrowych. Wskutek słabego krycia przez liście róż mogą one żółknąć. Róże są mniejsze, a czasem ich brak. Podobne symptomy chorobowe występują na brokułach i brukselce. U kapusty głowiastej i czerwonej objawy na roślinach zainfekowanych są znacznie słabsze. Opisane symptomy choroby są wyraźniejsze w wyższej temperaturze. Szkodliwość wirusa zależy od jego szczepu, terminu zakażenia, warunków środowiska i może być bardzo duża. Znaczenie gospodarcze choroby w Polsce nie jest znane.
Rozwój. Głównym źródłem wirusa są rośliny kapustne uprawiane na nasiona. Przez nasiona choroba się przenosi. W okresie wegetacji wirus jest rozprzestrzeniany przez wiele gatunków mszyc w sposób nietrwały.
Zapobieganie. Polega na izolacji plantacji konsumpcyjnych do plantacji nasiennych roślin kapustnych.