Pszenica Zwyczajna Ozima – odmiany i charakterystyka

Pszenica zwyczajna ozima (Triticum aestivum) jest jednym z najważniejszych zbóż uprawianych w Polsce, cenionym za swoją wszechstronność i szerokie zastosowanie w produkcji żywności oraz pasz.

W ciągu ostatnich kilkudziesięciu lat obserwowano znaczący rozwój w hodowli nowych odmian, które różnią się między sobą jakością ziarna, wydajnością oraz odpornością na choroby i niekorzystne warunki klimatyczne.

Wprowadzenie nowych technologii uprawy i zrównoważonego rolnictwa dodatkowo przyczyniło się do wzrostu efektywności i stabilności plonów.

Dzięki postępom w genetyce roślin, hodowcom udało się stworzyć odmiany lepiej dostosowane do zmieniających się warunków klimatycznych, co pozwala na zwiększenie ich areału uprawy.

Pszenica ozima nie tylko spełnia kluczową rolę w krajowym rolnictwie, ale także zyskuje coraz większe znaczenie w eksporcie za granicę, dzięki rosnącemu zapotrzebowaniu na ziarno wysokiej jakości.

Jak było kiedyś w polsce z pszenicą ozimą?

Pszenica zwyczajna ozima w Polsce od lat zajmuje ważne miejsce w rolnictwie, a rok 2009 był przełomowy ze względu na wprowadzenie do Krajowego Rejestru aż 12 nowych odmian, które poszerzyły możliwości wyboru dla rolników.

Trzy z nich – Bamberka, Natula i Kampana – były krajowej hodowli, natomiast pozostałe pochodziły z zagranicy. Rejestr wzbogacił się wtedy o:

• 6 odmian jakościowych (grupa A),
• 3 odmiany chlebowe (grupa B),
• 1 odmianę na ciastka (grupa K),
• 2 odmiany grupy C (pozostałe, w tym paszowe).

Wartość technologiczna tych odmian była oceniana na podstawie szczegółowych badań, a podział na grupy jakościowe odzwierciedlał ich przydatność do różnych zastosowań. Odmiany z grup E, A i B były szczególnie cenione w piekarnictwie, gdzie pełniły rolę poprawiaczy jakości. Wskaźniki, takie jak zawartość białka, liczba opadania czy jakość glutenu, były kluczowe przy ich ocenie.

Jak jest dziś z pszenicą Ozimą? Ile jest odmian pszenicy ozimej?

Obecnie Krajowy Rejestr pszenicy zwyczajnej ozimej obejmuje 156 odmian, co znacząco poszerza możliwości wyboru dla rolników w porównaniu do lat ubiegłych. Odmiany te podzielone są na różne grupy jakościowe, w zależności od ich przeznaczenia i właściwości:

• 1 odmianę elitarnej chlebowej (E), np. Bombona,
• 60 odmian jakościowych chlebowych (A), takich jak Arkadia, Opoka, czy RGT Kilimanjaro,
• 80 odmian chlebowych (B), np. Venecja, Revolver, LG Keramik,
• 10 odmian pastewnych lub innych (C), takich jak Tonnage,
• 1 odmianę na ciastka (K), np. Marly,
• 4 odmiany regionalne.

Każda z tych grup charakteryzuje się specyficznymi cechami, które decydują o ich przydatności do różnych zastosowań. Odmiany z grup E, A i B są szczególnie cenione w piekarnictwie dzięki wysokiej zawartości białka i doskonałej jakości glutenu, co czyni je idealnymi do produkcji chleba i mąki. Grupa K to z kolei odmiany przeznaczone głównie do produkcji ciastek, a odmiany z grupy C mają zastosowanie paszowe lub inne przemysłowe.

Współczesne cechy odmian pszenicy zwyczajnej ozimej

Współczesne odmiany pszenicy zwyczajnej ozimej charakteryzują się większą odpornością na choroby, takie jak mączniak prawdziwy, rdza brunatna i septorioza. Dzięki temu zmniejsza się konieczność stosowania chemicznych środków ochrony roślin, co jest istotne z punktu widzenia zrównoważonego rolnictwa. Dodatkowo, nowe odmiany lepiej radzą sobie w trudniejszych warunkach klimatycznych, oferując stabilność plonów nawet w latach o mniej sprzyjającej pogodzie.

Warto również podkreślić, że hodowcy skupiają się na poprawie parametrów jakościowych ziarna, takich jak liczba opadania, zawartość glutenu i masa 1000 ziaren, co czyni polską pszenicę ozimą bardziej konkurencyjną na rynkach europejskich.

Podsumowując

Pszenica zwyczajna ozima przeszła znaczący rozwój w Polsce, od kilkunastu zarejestrowanych odmian w 2009 roku do ponad 150 dostępnych dziś w Krajowym Rejestrze. Współczesna różnorodność odmian pozwala rolnikom lepiej dostosować uprawy do lokalnych warunków i potrzeb rynku. Dzięki temu zboże to pozostaje jednym z filarów polskiego rolnictwa, zyskując jednocześnie na znaczeniu w kontekście zrównoważonej produkcji żywności.